„Misterium buffo” wg Dario Fo
przekład i reżyseria Lech Raczak
Historia Zbawienia opowiedziana na nowo we współczesnych realiach przez Daria Fo, aktora, reżysera, dramatopisarza uhonorowanego w 1997 roku Nagrodą Nobla, i Lecha Raczaka. Sztuka błazeńska, groteskowa, ale i poruszająca, bluźniercza i zadająca najważniejsze pytania. Jeden z najczęściej wystawianych dramatów w dziejach światowej sceny po II wojnie światowej. „Misterium Buffo” jest najgłośniejszym i najbardziej emblematycznym przedstawieniem Daria Fo, człowieka teatru, aktora, reżysera i dramaturga, laureata literackiego Nobla (1997).
Kilka sztuk Fo wystawiono w Polsce (nawet w Teatrze TV). Ten tekst – powtórzmy: najważniejszy w dorobku twórcy, wystawiany w całym świecie, który we Włoszech osiągnął zadziwiającą liczbę 5 000 przedstawień – jest w Polsce zupełnie nieznany. Opowiada – w sposób komiczny, sięgający kulturowych tradycji karnawału i teatralnej błazenady – Świętą Historię. Spektakl swego czasu był obiektem polemik: zarzucano mu nawet bluźnierstwo, choć tekst jest pełen miłości i podziwu do podmiotu opowieści – Jezusa Chrystusa. Powodem ataków była zapewne krytyka doczesnego kształtu zinstytucjonalizowanej religii, uwikłanej we władzę ziemską i eksponującej bogactwo i splendor.
Dziś – w czasach papieża Franciszka – krytyka Fo ma nieoczekiwanie propapieski wymiar. Największym jednak walorem tekstu i przedstawienia, które można na jego podstawie zrobić, jest niezwykły splot sacrum i profanum, poruszający i ludzki wymiar transcendencji.
Lech Raczak
„…Raczak, z wyboru trochę Włoch, który poznał italską bezceremonialność i familiarność w podejściu do kwestii religijnych, w swoim spektaklu poszedł jednak w zupełnie inną stronę niż Fo w swoim kanonicznym wykonaniu. Postacie ze spektaklu Raczaka to nie karnawałowe błazny urządzające sobie kpiny i celne żarty, które naśmiewają się, nawet i bezlitośnie, z czegoś, co tak naprawdę ich nie obchodzi. Raczak zrobił swój spektakl bardzo serio, z pozycji kogoś, kto ma silny indywidualny stosunek do wydarzeń zobrazowanych tym, co dzieje się na scenie. Raczak nie występuje tu z pozycji kpiarza, jest raczej heretykiem, odszczepieńcem, którego boli to, jak realizowane są ewangeliczne zasady. Świat jego spektaklu to świat, w którym żyje Chrystus, ale równocześnie funkcjonuje już instytucjonalna religia. Jeśli Misterium buffo Raczaka jest satyrą, to nie tyle na wiarę w Boga, co na małych ludzi, którzy ją wykorzystują do zbudowania własnej potęgi bądź jako źródło łatwej ekscytacji. Inaczej niż w wykonaniu Fo postacie u Raczaka są nie tyle śmieszne, co dość przerażająco obrzydliwe i chwilami groźne.„
– Joanna Ostrowska, teatralny.pl
obsada: Małgorzata Walas-Antoniello
Janusz Stolarski
Paweł Stachowczyk
Wojciech Siedlecki
w roli muzycznych Aniołów:
Paweł Paluch i Katarzyna Klebba
muzyka: Paweł Paluch
kostiumy: Ewa Tetlak
scenografia: Piotr Telak
przekład i reżyseria: Lech Raczak